Sáng mùng hai tết Quý Mão tôi xuất hành thả bộ trên con đường cho người đi bộ gần nhà. Trời vẫn lạnh và có gió nhưng được cái ánh nắng chan hoà và bầu trời xanh mướt không một gợn mây. Sau những ngày cận tết và mùng một tết đúng vào cuối tuần tất bật hối hả thì mùng 2 tết nhằm vào ngày Thứ Hai cho tôi hưởng cảm giác nhẹ nhàng thư thả của một người vừa làm xong bổn phận.
Đường vắng và làn gió se lạnh không làm tôi ngại ngùng mà trái lại. Với tôi như thế mới là thích thú. Đi bộ như một hành động thể dục cho cả thể xác lẫn tinh thần mà phải lo tránh người đi trước mặt hay né người đi ngược chiều, đến phải đề phòng cả chó mèo vịt ngỗng lẫn xe đạp thì phiền phức quá. Rồi nếu trời nóng cũng làm mất hứng thú cho cuộc đi. Thân nhiệt toát ra khi rảo bước cần có không khí lạnh thêm làn gió nhẹ càng tốt, để trung hoà.
Thật khoan khoái vừa đi vừa thả lỏng tâm trí lẫn giác quan, chỉ bâng quơ ngắm cảnh hai bên đường và hít thở tự nhiên bầu không khí trong lành của buổi sáng đầu xuân. Con đường dành riêng cho người đi bộ này lát nhựa thật phẳng và sạch sẽ. Hai bên đường trồng nhiều cây đâm cành toả nhánh rậm rạp mát mẻ nhưng cũng có đoạn chỉ là đồng trống với thảm cỏ xanh non vừa vươn lên đón mùa xuân đang trở lại. Thấp thoáng sau những lùm cây thỉnh thoảng lại hiện ra dẫy tường bao quanh những chung cư cao tầng xây theo lối mới rồi đến lớp hàng rào, có đoạn bằng gỗ, có đoạn bằng gạch đá của khu nhà thấp hơn, kiến trúc theo lối xưa.
Bước gần qua một bức tường rào khá cao xây bằng đá hoa cương của một ngôi nhà có nét cổ kính, có vườn trồng hoa chợt nhớ một lần khi đi qua đây tôi đã liên tưởng đến hai câu thơ trong Truyện Kiều - đoạn kể về chàng thư sinh Kim Trọng bị tiếng sét ái tình, quyết tìm cách gặp lại người đẹp khuê các Thuý Kiều cho bằng được:
Lần theo tường gấm dạo quanh
Trên đào nhác thấy một cành kim thoa
Và từ đó tôi tưởng tượng luôn bên kia tường rào trong ngôi nhà cửa đóng then cài kia chắc đang có một mỹ nhân tài sắc vẹn toàn không thua nàng Thuý Kiều cư ngụ. Thế là cảm xúc dâng trào, chân cứ khựng lại và tay cầm phôn tay bấm chữ không ngưng, ghi lại những ý tưởng vừa nẩy sinh cho xong bài thơ "Hồn cổ thi":
Bàng bạc núi mây mờ
Sương dăng mềm như tơ
Đường quanh co thả bộ
Đất trời lãng đãng Thu
Nhẹ bước ngang tường hoa
Sắc hương hoa mặn mà
Ngẩng lên mong được thấy
Trâm ngà hay ngọc thoa
Tưởng đến cả dung nhan
Người đẹp bên lầu trang
Nét cầm kỳ thi hoạ
Rộn rã xưa tình lang
Nhìn mãi chẳng thấy đâu
Khăn là hay quạt khâu
Hoa vẫn cười trong gió
Lầu trang khép cánh sầu...
Đã xa rồi quạt, khăn
Gấm hài thoa ngọc trâm
Sao tâm còn lưu luyến
Quá khứ vời xa xăm
Cũng hết rồi tử khâm
Trướng huỳnh bóng giai nhân
Khôi nguyên chùng ngựa bạch
Riêng lòng vẫn bâng khuâng...
Lững thững rời gót đi
Xao xác cánh tường vi
Cuốn bay theo tà áo
Phảng phất hồn cổ thi
Ha ha ha! Tôi nhập vai làm Kim Trọng tân thời mong nhặt được trâm ngà hay thoa ngọc của người đẹp trong hư cấu!
Mỉm cười vu vơ nghĩ bụng mỹ nhân ngày xưa còn có thoa vàng gài tóc để vô tình hay cố ý bỏ quên trên cành hoa đào, chứ mấy tiểu thư tân thời thì chỉ có smart phone Apple hay Samsung. Cơ hội cái phone khá to và nặng như thế bị hay được cô nàng để quên, nằm rung rinh trên cành đào mỏng manh chắc cực kỳ hiếm!
Mải nghĩ, chân bước qua khúc quanh chợt một cảnh tượng vui mắt hiện ra. Trên bãi cỏ không xa mấy con chim sẻ đang đập cánh bay trong gió mà vẫn chập chờn ở yên một chỗ, chỉ nhúc nhích tới lui lên xuống chút đỉnh. Nhìn giống như chúng đang lơ lửng giữa khoảng không trước mặt. Chắc chúng đang giỡn gió đây. Ha ha vui quá! Chúng thay phiên nhau, con nào mệt thì đáp xuống bãi cỏ hay cành cây gần đấy, con nào hết mệt lại bay lên đập cánh tiếp tục cuộc vui. Cảnh tượng thật linh động bắt mắt. Gió vẫn thổi đều, chim vẫn đang giỡn gió, nhưng bất chợt đàn chim vụt bay đi mất. Thì ra chúng vừa phát hiện có người đang tiến đến gần. Thì ra chính là tôi đã vô tình cứ nhích bước lại để xem cho rõ hơn và còn đang loay hoay chụp hình chúng.
Mỉm cười tiếc rẻ nhìn theo đàn chim đã bay xa rồi tự nghĩ phải chi mình cũng là chim để cùng giỡn trong gió, đùa trong nắng như những con chim kia thì thích biết mấy. Nhưng cũng lại nghĩ bây giờ cho mọc cánh cũng không biết có bay nổi không nữa? Không chừng gió chưa thổi chim lão đã ngã chúi vào đâu u đầu sứt trán hay gẫy cả cánh rồi!
Hình ảnh đàn chim đùa trong gió còn vấn vương trong tâm trí chưa phai thì bước chân đã bắt đầu chạm vào những quả sồi (acorn) khô nằm rải rác dưới đất. Một cây sồi (oak tree) già ở ven đường có cành lá vươn dài toả rộng đã cho ra bao nhiêu quả sồi chín khô rụng xuống sau mùa thu đông vừa qua.
Mỗi lần chợt nhìn thấy những quả sồi này lòng tôi lại bâng khuâng hoài niệm. Sao những quả này nhìn giống những đầu đạn của viên đạn đồng thế! Xưa ở Việt Nam hiếm thấy quả sồi nhưng lại thấy nhiều, rất nhiều những viên đạn đồng. Tự nhiên cảnh tượng cũ hiện ra trong tâm trí.
Nhớ mãi hình ảnh đứa bé sống ở thành phố mà bao nhiêu năm cứ lom lom đi tìm dưới đất một cái đầu đạn súng trường, để cầm xem cho thoả óc tò mò và giữ kỹ để đem khoe chúng bạn. Đầu óc non nớt, đứa bé chưa nhận thức được cái đầu đạn thuôn thuôn hình chóp nón màu đồng nâu hay vàng óng đó đâu phải là đồ chơi cho trẻ con. Ngây thơ, nó chỉ thấy cái đầu đạn cũng không khác những viên bi ve có vân trái khế xanh đỏ vàng đang nằm trong túi quần.
Rồi đứa bé cũng lớn lên cùng lúc chiến tranh lan rộng. Cái đầu đạn và cả nguyên viên đạn không còn vừa hiếm lạ vừa xa xôi khó tìm nữa mà cùng với khẩu súng, đã là vật quen thuộc bất ly thân của anh lính mới. Anh cùng bao chiến sĩ quốc gia tạm gác bút nghiên lên đường nhập ngũ để bảo vệ non sông chống lại kẻ thù xâm lăng từ phương Bắc. Hình ảnh trong sách báo ngày ấy chụp tấm lưng trần dày dạn sương gió của một người lính VNCH có choàng chéo hai dải băng đạn đại liên còn ghi đậm mãi trong tâm trí.
Không như viên đạn, những quả sồi dù ở trên cây hay đã rơi xuống dưới đất là nguồn thức ăn cho các con sóc dễ thương. Ngước nhìn lên, một chú sóc nhỏ lông vàng nhạt đang lấp ló sau cành lá tròn xoe mắt nhìn xuống chiếu tướng. Lại mỉm cười bước đi, trả cho sóc những quả sồi hiền lành và khoảng không gian tĩnh lặng yên bình.
Loanh quanh thêm một lúc rồi về lại nhà. Nhìn đồng hồ thấy đã đi bộ được hơn một giờ. Kể là xong phần thể dục cho một ngày đầu năm. Mùng hai tết mà vắng lặng như ngày thường. Chậm chạp đi hâm nóng lại ly trà xanh. Chép miệng lẩm nhẩm một mình, "Mới đây mà đã 48 năm!"
Mùng 2 tết Quý Mão
Quang Dương
